Tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ
Tác giả: Bui Ngan
Tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ là phần quan trọng giúp người bệnh nhanh chóng vận động trở lại cũng như ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra do bất động quá lâu. Tuy nhiên, bệnh nhân cần phải thực hiện tập luyện có chương trình theo từng giai đoạn cụ thể và có sự hướng dẫn của bác sĩ, chuyên viên vật lý trị liệu để đảm bảo hiệu quả, an toàn cho người bệnh. Hãy đọc những thông tin dưới đây để nắm rõ hơn nhé!
1. Điều trị phục hồi chức năng khớp gối sau mổ
Thông thường, sau phẫu thuật, các cơ mô mềm, xương và các cơ quan trong cơ thể cần thời gian phục hồi nên cơ thể cần được nghỉ ngơi, hạn chế tối đa cử động. Tuy nhiên, nếu bất động lâu mà không tập luyện sớm có thể dẫn đến tình trạng yếu cơ, yếu chi, hình thành sẹo xấu, sẹo xơ trong khớp.
Đối với những bệnh nhân vừa phẫu thuật khớp gối cũng vậy. Họ cần chương trình điều trị cá nhân hoá để phục hồi dần các hoạt động của khớp gối và có thể tự di chuyển một cách nhanh chóng.
Lợi ích của việc tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ bao gồm:
- Cải thiện sự vận động ở phần cơ thể (khớp, cột sống…) đã phẫu thuật.
- Giảm đau, giảm viêm để rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe
- Cải thiện tư thế, hướng dẫn người bệnh thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi đứng, ngồi, leo cầu thang, mặc quần áo… để tránh ảnh hưởng đến vết mổ.
- Phòng tránh mô sẹo và các biến chứng hậu phẫu thuật.
- Tăng cường sức mạnh các nhóm cơ và sự dẻo dai của cơ thể.
- Cải thiện tuần hoàn và phòng tránh rối loạn đông máu tại vị trí phẫu thuật.
2. Tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ theo từng giai đoạn
Cách tập phục hồi chức năng khớp gối sau phẫu thuật sẽ bao gồm các bài tập lõi vững chắc (cơ mông, khớp háng, cơ đùi và cơ cẳng chân), bài tập chịu trọng lực tăng dần cho khớp gối và một số hoạt động tăng cường như đạp xe, leo cầu thang. Các bài tập sẽ được bệnh nhân tự tập, có thể được kỹ thuật viên trợ giúp và tập cùng máy theo từng giai đoạn như sau:
2.1. Giai đoạn 1 (từ 1 – 2 tuần sau phẫu thuật)
Giai đoạn đầu, các bài tập sẽ có cường độ nhẹ chủ yếu nhằm mục đích giảm phù nề, giảm đau bằng các động tác co duỗi nhiều góc độ duy trì sức mạnh của cơ.
Ngày 1 sau khi phẫu thuật khớp gối
Bệnh nhân hãy chườm lạnh khớp gối với đá viên 15 phút/lần và thực hiện 3 buổi trong ngày. Cùng với đó, bệnh nhân kết hợp tập co duỗi trên giường (co 5 giây nghỉ 5 giây, tập 10 lần/ngày) và mát xa liên tục. Ngoài ra, có thể sử dụng máy tập CPM (máy tập thụ động khớp gối) từ 0 độ đến 100 độ và thực hiện ít nhất 4 giờ/ngày.
Ngày 2 sau khi phẫu thuật khớp gối
Tập tương tự như ngày 1 và bắt đầu tập vận động khớp cổ chân, khớp háng (duỗi, dạng hoặc nhờ máy hỗ trợ), tập ngồi, di chuyển với nạng, gậy hoặc khung tập đi.
Ngày 3 đến 2 tuần sau mổ
Tiếp tục các bài tập ở trên và tập thêm các bài tập khớp gối (duỗi khớp gối hoàn toàn, gấp chủ động khớp gối thêm và tăng dần độ gập đến khoảng 100 độ trong ngày thứ 5). Trong thời gian này, người bệnh cũng cần bắt đầu tập sức mạnh cơ đùi, sức cơ cẳng chân bằng các bài tập có sức cản.
2.2. Giai đoạn 2 (từ 2 – 5 tuần sau phẫu thuật)
Bắt đầu từ tuần 2 trở đi, bệnh nhân cần gia tăng tầm vận động của khớp từ 0 độ đến 115 độ, tăng cường sức mạnh cơ và bắt đầu hoạt động nhẹ nhàng tại nhà.
Phương pháp tập luyện như sau:
- Tập gấp duỗi khớp gối phẫu thuật bằng các bài tập thụ động hoặc chủ động có trợ giúp và tăng dần cường độ sau mỗi tuần.
- Bài tập kéo giãn thụ động khớp gối được thực hiện nhờ kỹ thuật viên.
- Bài tập tăng cường sức mạnh cơ: tiến hành tập vận động khớp gối chủ động có sức cản tăng dần.
- Bài tập xuống tấn thực hiện ở tuần 3 trở đi.
- Tập bước đi trên đệm cứng, vượt qua chướng ngại vật ít nguy hiểm có sử dụng nạng hỗ trợ.
- Hoạt động tăng cường như đạp xe 15 phút/lần, 2 lần/ngày.
2.3. Giai đoạn 3 (từ 6 – 8 tuần sau phẫu thuật)
Bước vào giai đoạn này, vị trí khớp gối không còn đau và sưng tấy nữa, bệnh nhân cũng có thể tự tập và thăng bằng cơ thể mà không cần trợ giúp. Cần tăng cường độ tập khớp gối từ 0 đến 115 độ – 120 độ, tập sức mạnh cơ và trở lại những hoạt động như thường ngày.
3. Một vài lưu ý khi tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ
Có một vài lưu ý khi tập luyện và vận động khi tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ:
- Không đứng lâu hay gập gối quá mức vì có thể gây nguy hiểm tới cơ và mô mềm quanh khớp gối.
- Người nhà cần để nền nhà tắm luôn khô ráo, tránh ẩm ướt để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân khi di chuyển.
- Quan hệ tình dục có thể bắt đầu sau 03 tuần.
- Không gắng sức hoặc tập quá mức vì có thể gây ảnh hưởng đến vết mổ.
- Trao đổi với chuyên viên về tình trạng sức khỏe hoặc những cảm nhận, dấu hiệu lạ (nếu có) sau khi tập để nhận được lời khuyên và xử lý kịp thời những vấn đề bất thường xảy ra.
Với mục tiêu giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi chức năng khớp gối và quay trở lại với cuộc sống bình thường sau quá trình phẫu thuật, Phòng khám ACC mang đến chương trình điều trị phục hồi chức năng chuyên biệt.
Tại đây, các bác sĩ chuyên môn sẽ dựa trên tình trạng riêng của từng bệnh nhân để thiết lập kế hoạch điều trị để bệnh nhân nhanh chóng tái hòa nhập, trở lại với cuộc sống hàng ngày. Không chỉ đối với bệnh nhân sau phẫu thuật khớp gối mà còn các chương trình chuyên biệt riêng dành cho bệnh nhân vừa phẫu thuật cột sống, tim, thần kinh,…
Chương trình phục hồi chức năng tại ACC còn được hỗ trợ bởi các trang thiết bị và máy móc hiện đại như các trung tâm vật lý trị liệu tốt nhất ở Mỹ và châu Âu. Đội ngũ chuyên viên vật lý trị liệu được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm, đồng hành cùng người bệnh trong suốt hành trình phục hồi sức khỏe.
>> Xem thêm hướng dẫn bài tập phục hồi chức năng khớp gối tránh cứng khớp sau mổ của phòng khám ACC:
Trên đây là những chia sẻ về cách tập phục hồi chức năng khớp gối sau mổ. Đây là phương pháp rất quan trọng để giúp người bệnh sớm quay lại với cuộc sống bình thường và ngăn ngừa biến chứng có thể xuất hiện trong tương lai. Chúc bạn và gia đình luôn vui vẻ và hạnh phúc!
Có thể bạn quan tâm: Bệnh đau nhức khớp gối và những điều cần biết